Zioła na wątrobę – również z ogrodu. Co warto stosować

Problemy z wątrobą mogą nam skutecznie uprzykrzyć życie i utrudnić codzienne funkcjonowanie. Jeśli choroba jest poważna, z pewnością nie obędzie się bez wizyty u lekarza i odpowiedniej farmakoterapii, jeśli jednak wątroba dopiero zaczyna nam szwankować lub nadwyrężyliśmy ją złą dietą, możemy poprawić jej funkcjonowanie za pomocą odpowiednich ziół (najlepiej też po konsultacji z lekarzem).

Do ścisłej czołówki ziół na wątrobę należy przede wszystkim ostropest plamisty. Jego owoce, przypominające wyglądem nasiona (niełupka z aparatem lotnym), zawierają w swoim składzie między innymi flawonoligany (głównie sylimarynę) o potwierdzonym działaniu przeciwzapalnym, rozkurczowym, żółciopędnym i regenerującym. Ostropest wchodzi w skład gotowych środków na wątrobę.

Wykazują też działanie odtruwające przy zatruciach wątroby alkoholem czy toksynami. Owoce ostropestu mogą także ochronić wątrobę przed marskością i stanami zapalnymi oraz poprawiać jej codzienne funkcjonowanie.

Ostropest jest rośliną jednoroczną, którą można uprawiać w ogrodzie. Musimy jednak liczyć się z tym, że ma dość wysokie wymagania. Oczekuje żyznych, umiarkowanie wilgotnych i przepuszczalnych gleb oraz słonecznych stanowisk) i potrafi osiągać całkiem spore rozmiary (wys. ok. 1,2-2 m), dlatego potrzebuje dużo miejsca.

Koszyczki kwiatowe ostropestu zbiera się w sierpniu i na początku września, a po wysuszeniu pozyskuje z nich owoce. Można je też kupić w aptece (najlepiej w całości) i zmielić w młynku do kawy.

Kolejnym cennym zielem wspomagającym funkcjonowanie wątroby jest korzeń mniszka lekarskiego (zwanego często, ale błędnie – mleczem). Jego zbawienny wpływ na wątrobę polega głównie na działaniu żółciopędnym, żółciotwórczym i przeciwzapalnym zawartych w nim substancji czynnych (m.in. substancji gorzkich, fitosteroli, kwasów organicznych, inuliny, pektyn, witamin i minerałów).

Z pozyskaniem korzenia mniszka nie powinniśmy mieć większego problemu, gdyż jest on rośliną bardzo pospolitą, występującą na terenie całego kraju (w uprawach traktowaną nawet jako chwast).

Korzeń do celów leczniczych należy jednak pozyskiwać wyłącznie z roślin zasiedlających czyste, nieskażone tereny, oddalone od centrów miast, fabryk i ulic oraz ze stanowisk, na których nie były stosowanie żadne chemiczne środki ochrony roślin.

Korzeń wykopuje się późną jesienią lub wczesną wiosną, oczyszcza i suszy w ciepłym, przewiewnym miejscu. Po sproszkowaniu można z niego przyrządzać lecznicze napary.

Ważnym dla zachowania zdrowej wątroby zielem leczniczym jest także karczoch zwyczajny. Jego liście zawierają wiele substancji czynnych (m.in. cynarynę, kwasy organiczne, minerały, witaminy), wykazujących między innymi działanie żółciotwórcze, żółciopędne, odtruwające i regenerujące.

Dzięki temu ziele karczocha poprawia ukrwienie wątroby, wzmacnia ją i regeneruje, pomaga oczyścić organizm z toksyn, zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych, a jednocześnie stymuluje wątrobę do tworzenia żółci. Pomaga też obniżyć poziom złego cholesterolu.

Gotowe preparaty na bazie karczocha możemy kupić w aptece, ale możemy też wyhodować roślinę we własnym ogródku, zebrać z niej liście, wysuszyć w ciepłym, przewiewnym miejscu, a następnie wykorzystać je do sporządzenia naparów lub nalewek.

UWAGA: Karczochów powinny unikać osoby cierpiące na niektóre choroby (np. kamicę żółciową).

Ciekawą, mało popularną, choć niezwykle cenną dla sprawnego funkcjonowania wątroby rośliną jest też czarna rzodkiew. Świeży, wyciśnięty z korzenia sok, działa silnie żółciotwórczo, a jednocześnie wspomaga przepływ żółci i soku żołądkowego. Wykazuje też działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Można go stosować w łagodnych stanach zapalnych wątroby, słabym wytwarzaniu żółci i uszkodzeniach wątroby.

Ze względu na silne działanie, soku nie należy jednak przyjmować w zbyt dużych ilościach, ani na czczo, gdyż może spowodować podrażnienie błony śluzowej żołądka. Świeżego soku raczej nie znajdziemy w sklepie, dlatego jeśli chcemy skorzystać z jego właściwości, roślinę musimy najpierw wyhodować we własnym ogródku lub nabyć jej korzeń na targu, co jednak również nie jest łatwe, ze względu na małą popularność warzywa (nie należy mylić go z czarną rzepą).