Pleśniawka u ryb – może okazać się poważną chorobą. To biały grzyb, który atakuje wszystkie gatunki ryb oraz ikrę. Powodują ją grzyby z rodziny Saprolegniceae.
Pleśniawka jest tzw. chorobą wtórną. Powodujące ją grzyby zwykle występują w akwarium i są niegroźne dla zdrowych ryb. Problem niestety pojawia się, kiedy ryba jest silnie osłabiona, a warunki w akwarium nie są optymalne.
Osłabienie ryb może powodować m.in. silny stres (np. po transporcie) i choroby – bakteryjne lub wirusowe. Rozwojowi pleśniawki sprzyja także uszkodzenie, czy okaleczenie ciała ryby. Kolejnymi czynnikami, powodującymi rozwój pleśniawki jest zimna woda oraz zbyt niski lub zbyt wysoki poziom pH. Sprzyjające warunki tworzą także substancje organiczne zalegające w akwarium – resztki karmy, albo martwe organizmy, np. rozwielitki, które są pożywką dla grzybów.
Pleśniawka atakuje wszystkie gatunki ryb – również te dziko żyjące w naturalnych zbiornikach, jednak szczególnie narażone na nią są ryby o długich płetwach. Ponadto pleśniawka może osadzić się na ikrze, szczególnie martwej lub niezapłodnionej. Niestety potem może się przenieść także na żywą ikrę – jeśli rozwiną się z niej ryby, to będą chore.
Objawy pleśniawki u ryb
Na skrzelach, płetwach, gałkach ocznych oraz uszkodzonych miejscach skóry pojawiają się strzępki pleśni, wyglądające trochę jak brudna wata. Mogą wystąpić zarówno nitkowate kłaczki (jeśli zakażenie jest spowodowane przez grzyb Achlya) lub oślizgła, bardziej jednolita masa – przy zakażeniu Saproglenią. Ponadto może pojawić się sklejanie płetw. Chore ryby są ospałe, apatyczne, mogą mieć zmętniałe oczy, ocierają się o różne przedmioty. Jeśli pleśniawka rozwija się na skrzelach, może powodować uduszenie. Choroba występująca na innych częściach ciała uszkadza skórę, a następnie mięśnie i narządy wewnętrzne.
Pleśniawkę można pomylić z inną chorobą – fleksibakteriozą. Jednak w przypadku fleksibakteriozy biały nalot jest delikatniejszy, a dodatkowo pojawiają się uszkodzenia otworu gębowego. Choroba jest równie groźna, ale leczy się ją w inny sposób.
Zapobieganie i leczenie
Zdrowe, silne ryby są odporne na pleśniawkę. Aby zapobiec pleśniawce, trzeba przede wszystkim zadbać o odpowiednie warunki w akwarium. Należy usuwać resztki organiczne, zanieczyszczające zbiornik. Ważne jest także utrzymanie odpowiedniego poziomu kwasowości wody – nieodpowiedni poziom pH wpływa na stan śluzu na skórze, który m.in. chroni ryby przed atakiem choroby. Jeśli pleśniawka rozwinęła się, ponieważ ryby były zaatakowane przez wirusy lub bakterie – należy wyeliminować przyczyny pierwotnej choroby (np. zastosować środki bakteriostatyczne).
Pleśniawka rozwija się w zimnej wodzie, więc jeśli zauważymy pierwsze oznaki choroby, czasem wystarczy podnieść temperaturę wody o 2-3°C i odkazić zbiornik np. trypaflawiną (akryflawiną), chloraminą. Chore ryby należy odłowić i umieścić w innym zbiorniku (również o cieplejszej i natlenianej wodzie, na co najmniej 6 dni). Dla chorych ryb zalecane są kąpiele w roztworze soli kuchennej lub niejodowanej, nadmanganianu potasu, czy formaliny. Polecany jest też siarczan miedzi, dwuchromian potasu oraz bycyklina-5. Chore miejsca można też pędzlować, np. roztworem jodyny, rivanolu lub nadmanganianu potasu. Zabieg ten powinno się wykonywać tak, żeby nie dotykać skóry ryby. Ponadto powinno się ograniczyć żywienie chorych ryb.
