Bezpieczne meble dla dzieci

W polskim prawodawstwie istnieją istotne luki w zakresie obowiązkowego przestrzegania norm bezpieczeństwa podczas produkcji dziecięcych mebli. Przepisy regulują jedynie produkcję mebli dla niemowląt i używanych w placówkach przedszkolnych oraz szkołach. W przypadku pozostałych mebli rodzice często muszą polegać przede wszystkim na własnym doświadczeniu i zdrowym rozsądku.

Meble dla dzieci w każdym wieku powinny być wykonane z materiałów nietoksycznych, nie mogą mieć żadnych ostrych, czy wystających elementów, o które dziecko mogłoby zrobić sobie krzywdę. Dla dzieci warto też wybierać meble o zaokrąglonych krawędziach i starannie wyszlifowanych rogach. Szuflady powinny być wyposażone w blokady zapobiegające ich wypadaniu, a drzwi szafek w zamki uniemożliwiające samoistne otwieranie. Wybierając meble dobrze jest poprosić sprzedawcę o pokazanie dokumentacji producenta lub opakowania. Meble warto kupować tylko wówczas, gdy zostały wyprodukowane z materiałów posiadających certyfikaty bezpieczeństwa i atesty Państwowego Zakładu Higieny.

Meble niemowlęce

Najostrzejszymi normami bezpieczeństwa objęta jest produkcja łóżeczek dla dzieci. Powinny być produkowane zgodnie z europejskimi normami PN-EN 716-1:2010 oraz PN-EN 716-2:2010. Ponieważ są to normy ustalone w ubiegłym roku, w sklepach można jeszcze natrafić na meble wyprodukowane według norm obowiązujących od 2008 roku PN-EN 716-1:2008 oraz PN-EN 716-2:2008 - są równie bezpieczne. Dla rodziców najważniejsza informacja jest taka, że łóżeczko wyprodukowane zgodnie z normami będzie oznakowane symbolem CE. Norma opisuje nie tylko wymagania bezpieczeństwa dotyczące użytych materiałów, konstrukcji, dna, boków i szczytów, czy stateczności łóżeczka, ale również wymogi dotyczące pakowania, instrukcji użytkowania oraz oznakowania mebla. Najważniejszym testem, jaki przechodzą łóżeczka jest tzw. test łańcuszkowy, symulujący prawdopodobieństwo uduszenia się dziecka na tasiemce od smoczka, która zahaczyła się o łóżeczko. Do takiej tragedii doszło w latach 70. XX wieku. Dlatego produkowane obecnie łóżeczka nie mogą mieć żadnych wystających elementów. Równie istotna jest wytrzymałość i odstępy między szczebelkami - muszą wykluczać ryzyko uwięzienia głowy lub kończyn dziecka. Normy regulują też wytrzymałość dna łóżeczka, zapobiegając jego oberwaniu się lub uwięzieniu nóżki malca na wypadek podwinięcia materaca. Szczyty łóżeczka muszą być odpowiednio wytrzymałe i na tyle wysokie, by dziecko nie mogło z nich wypaść nawet w najwyższym położeniu dna łóżeczka. Wszystkie krawędzie łóżeczka muszą być zaokrąglone, a otwory na okucia i śruby montażowe powinny mieć średnicę mniejszą niż 6 mm, co zapobiega wkładaniu w nie paluszków.
Materiały użyte do produkcji łóżeczka powinny mieć odpowiednią wytrzymałość, a drewno odpowiednią wilgotność. Do produkcji łóżeczek można używać wyłącznie materiałów pierwszej klasy jakościowej, pozbawionych wad strukturalnych. Farby i lakiery muszą posiadać atesty nieszkodliwości PZH.
Jeśli zamiast standardowego łóżeczka wolimy kołyskę, pamiętajmy, żeby zwrócić szczególną uwagę na jakość jej wykonania i stabilność. Kołyska nie ma prawa przechylać się zbyt mocno, gdyż dziecko może z niej wypaść. Dobrze, jeśli ma płaskie, twarde dno, które będzie stanowiło dobrą podporę dla materacyka.

Poza łóżeczkami producenci nie mają obowiązku certyfikowania mebli niemowlęcych przeznaczonych do indywidualnego użytku. Istnieją jednak europejskie normy dotyczące produkcji komód z przewijakiem (EN 12221-1:1995) i szaf dziecięcych (EN 71-3:1994/2000 oraz EN 1727). Wybierać warto tylko modele producentów, którzy dobrowolnie uzyskali certyfikaty CE dla tych wyrobów. W przypadku komód z przewijakiem w procesie certyfikacji badana jest stabilność mebla, jego wytrzymałość oraz szereg detali ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa dziecka. Powierzchnia do przewijania musi mieć odpowiednie rozmiary i zaokrąglone wszystkie krawędzie znajdujące się w strefie dostępu malca. Otwory w meblu muszą być wykonane tak, by uniemożliwić dziecku uwięzienie w nich części ciała. Sprawdzana jest również wytrzymałość barierek przewijaka oraz możliwość jego wielokrotnego montażu do komody.
W przypadku szaf dziecięcych norma wprowadza znaczące zaostrzenia w porównaniu z konstrukcją typowej szafy. Mebel nie może zawierać żadnych elementów, które mogą zostać wyjęte i połknięte przez dziecko. Półki muszą być zabezpieczone przed wysunięciem i wypadnięciem podczas użytkowania, podobnie jak szuflady. Szafa musi też posiadać pasek bezpieczeństwa, którym mocuje się ją do ściany, co zapobiega jej przewróceniu, gdy dziecko będzie usiłowało się na nią wspinać. Podobnie jak w przypadku łóżeczek farby i lakiery używane do produkcji komód i szaf muszą posiadać certyfikaty bezpieczeństwa PZH.

Meble dla przedszkolaka i dziecka w wieku szkolnym

Jak już wspomniano prawo nie przewiduje obowiązku certyfikowania mebli dziecięcych przeznaczonych do indywidualnego użytku. Kupując meble dla dziecka trzeba się zatem kierować własnym rozsądkiem i ogólnymi zasadami bezpieczeństwa. Najważniejsze, by meble były dostosowane do wzrostu, wieku i poziomu rozwoju pociechy. Chcąc mieć prawną gwarancję bezpieczeństwa mebli, których dziecko będzie używało w domu można też szukać mebli z certyfikatem CE uzyskanym przez producentów dobrowolnie. W sprzedaży detalicznej są także dostępne modele producentów produkujących dla przedszkoli i szkół, a w tym przypadku certyfikacja jest obowiązkowa. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z 31 grudnia 2002 r. "W sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach", dyrektorzy placówek są zobowiązani do zapewnienia dzieciom sprzętu oraz mebli posiadających aktualne certyfikaty zgodności, spełniające wymogi bezpieczeństwa, ergonomii
i zagwarantowania wyposażenia dobrej jakości. Meble certyfikowane są na podstawie dwuczęściowej normy PN-EN 1729 – 1:2007 i przechodzą rygorystyczne testy, podczas których sprawdzane jest ich bezpieczeństwo i funkcjonalność oraz dopasowanie do potrzeb dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. We współczesnych placówkach nie mogą się bowiem znaleźć za wysokie meble, gdyż poustawiane na nich zabawki znajdowałyby się poza zasięgiem rączek przedszkolaka. Przedszkola muszą wyposażać wnętrza w tzw. meble „przyjazne” dziecku, czyli szafki i półki odpowiadające wysokością wzrostowi kilkulatka. Również stoliki i krzesełka są dopasowywane do wzrostu dzieci. Wszystkie używane w placówkach meble muszą posiadać atesty bezpieczeństwa farb i lakierów zastosowanych do produkcji wydane przez PZH.
Proces certyfikacyjny jest kosztowny. Nic zatem dziwnego, że producenci, którzy uzyskają symbol CE produkując dla przedszkoli, czy szkół, wprowadzają te same modele na rynek detaliczny. Poszerza to możliwość indywidualnego kupienia mebli dziecięcych z unijnym certyfikatem bezpieczeństwa.