W 1925 roku w paryskim Muzeum Sztuki Dekoracyjnej zaprezentowano ekspozycję „Les Annees 1925”. Był to początek nowego stylu, który - po krótkotrwałym panowaniu Art Nouveau - określa okres międzywojnia. Należy wspomnieć, że sama nazwa art deco pojawiła się dopiero w 1966 r.
Między końcem secesji, a stylem „1925” rozciąga się dość długi okres, który nie ma żadnej określonej nazwy. Lata 1907-1920 należą jednak do najważniejszych w XX wieku. Jest to epoka naznaczona wojnami, rewolucjami, przemianami społecznymi i gospodarczymi. Ten okres spowodował przewartościowanie podejścia do sztuki.
Art deco, czyli „styl około 1925”, krył niezwykle bogaty zespół form. Formy te to postsecesyjny kierunek w sztuce wywodzący się także ze sztuki ludowej i prymitywnej, a także szczególnej interpretacji klasycyzmu. Był to pierwszy styl prawdziwie nowoczesny, biorący pod uwagę funkcjonalność i ład przestrzenny. Swój wkład wniosły również sztuka Chin i starożytnego Egiptu.
Ta właśnie mnogość przyczyniła się do tego, że art deco często zarzuca się, iż jest to styl bez stylu. Po latach możemy jednak z satysfakcją stwierdzić, że był to „styl” i to styl, który miał wpływ na wiele dziedzin sztuki. Architektura, rzemiosło, wzornictwo przemysłowe, moda, sposób bycia, muzyka (jazz), malarstwo – to między innymi dziedziny opanowane przez art deco.
Z jednej strony dzieła artystów takich jak Jacques-Emile Ruhlmann czy Jean Puiforcat, z drugiej zaś masowa produkcja plastikowych bibelotów, cynowych figurek tańczących dziewcząt czy toaletowych szkiełek.
Zróżnicowany jest również materiał. Zdecydowanie preferowano ten o fakturze dającej ornament. W architekturze – łaciate marmury, alabaster. Tak samo jak w wyposażeniu wnętrz. W meblarstwie – brzoza karelska, drewno topoli. Formy, które powstały to zdecydowane formy geometryczne o ciężkich, czasem zwalistych bryłach. Ornament pokrywa często całą ich powierzchnię.
Art deco to kierunek kosmopolityczny, ale jego stolicą był Paryż. Ważny ośrodek to także Nowy Jork, który chłonął wszystko, co paryskie, ale miał swój własny, zdecydowany charakter. Nowojorska wersja art. deco to: wejście do Rockefeller Center. Jest to monumentalna, alegoryczna kompozycja powstała z kamienia, ceramiki, szkła oraz sztucznego tworzywa zwanego winylem (wynaleziono go w 1930 roku).
Rozkwitało również rzemiosło artystyczne. Najbardziej efektownym tworzywem w epoce art. deco była emalia. Wtapiano ją właściwie we wszystkie naczynia dekoracyjne i użytkowe. Dywany i tkaniny, ilustracje i okładki książek, plakaty i reklama – jakiejkolwiek dziedziny artystycznej dotkniemy, znajdujemy wpływ tego stylu. A są to formy od ostrych geometrycznych do obłych, lub wywodzących się z surrealizmu kształtów następnej dekady. Motywy techniczne, pojawiają się bardzo często w sztuce dekoracyjnej. W samochodach, samolotach i radiach ornament w stylu art deco jest wszechstronny.W latach trzydziestych dotychczasową geometrię uzupełnia linia aerodynamiczna powstała w pracowniach inżynierów i designerów.
Jednak nic nie trwa wiecznie. Już w czasie II wojny światowej świat odwrócił się od sztuki dekoracyjnej. Styl art deco schodził ze sceny, stał się zbyt popularny, był własnością mas, a to przesądziło o jego losie. Artyści odwrócili się od niego. Pracując nad nowymi „stylami”. Mimo to wydobyto go z zapomnienia i postawiono obok innych kierunków w sztuce użytkowej. Obecnie jest on jednym z najmodniejszych stylów, czego dowodem mogą być wysokie ceny uzyskiwane w antykwariatach i na aukcjach dzieł sztuki.
Może jedyną jego wadą (choć subiektywną) jest to, że urządzając dom, nie można wprowadzić jednego sprzętu w stylu art deco, ale konsekwentnie trzeba umeblować całość w tej stylistyce, ponieważ niezbyt dobrze komponuje się pojedynczy mebel z innymi przedmiotami w innym stylu.
Dom w stylu art deco
Ten styl jest wizytówką szalonych lat 20. Nie zestarzał się. Dziś jest wyrazem ponadczasowej elegancji. Art deco jest dla wszystkich, którzy kochają luksus. Jego główną cechą jest geometryzacja i upraszczanie kształtów. Meble, lampy i bibeloty wykonane w tej manierze mają charakter przedmiotów eleganckich i wyrafinowanych. To nie są wyroby masowe, lecz luksusowe. Meble w tym stylu robiono wówczas z kosztownych gatunków drewna i chromowanej stali, z użyciem skóry, kości słoniowej, masy perłowej, efektownych fornirów, a także pierwszego sztucznego tworzywa - bakelitu.
Formy. Proste, kubiczne, zestawione z bryłami o zaokrąglonych liniach. Meble tapicerowane o zwartych ciężkich kształtach wykończone szlachetnym drewnem, ale też lekkie formy zrobione z chromowanych giętych rur. Sprzęty skrzyniowe, stoły i konsole osadzone na lekkich nogach - prostych lub wygiętych w łuki.
Wykończenie. Meble na wysoki połysk, właściwie pozbawione ozdób, bo dekoracją są błyszczące fornirowane powierzchnie o wyraźnym rysunku słojów (palisander, orzech, czeczota, drewno różane). Forniry łączone z czarnym lakierem. Chromowany metal w siedziskach zestawiony ze skórą.
Tkaniny i dodatki. Materiały luksusowe i błyszczące: aksamit, welur, jedwab, satyna. Dużo fantazyjnych luster w formie wachlarza, elipsy, rombu. Kryształowe wazony i patery o kanciastych kształtach, smukłe figurki.
