Paradoksalnie stulecie to wyzwoliło w ludziach energię artystyczną w niespotykanych dotychczas zasobach. Ta sprzeczność nie została wytłumaczona, jednak była przyczyną pojawienia się długo oczekiwanego trendu. Narodził się on we Francji, której moda i styl od ponad dwustu lat wiodły prym w całej Europie. Nie miało znaczenia, czy wyroby ocierały się o brzydotę, jeżeli pochodziły z Francji, były zawsze piękne.
Nowy styl Art Nouveau (Nowa Sztuka) - inaczej nazywany secesją - nie był jednolity. Jego korzeni należałoby szukać w sztuce angielskiego Arts and Crafts Movements, ale to właśnie Art Nouveau oddziaływał na cały świat. Założeniem ideowym nowego trendu była próba stworzenia nowoczesnej, młodej sztuki, nastawionej mniej awangardowo niż wcześniejszy impresjonizm czy symbolizm.
Główna forma stylu secesyjnego to naturalizm, wprowadzenie kształtów wziętych z botaniki - ornament roślinny wykuty w żelazie, drewnie, motywy liści, kwiatów, owadów.
Secesja najbujniej rozkwitła w sztuce użytkowej. Odrodziła niemal wszystkie gałęzie zdobnictwa, w szczególności szkło, ceramikę, meblarstwo, witrażownictwo, metaloplastykę, jubilerstwo. W dziedzinie szklarstwa artystycznego najznakomitszym twórcą był działający we Francji - Emile Galle. Wynalazł on nowe techniki i sposoby kształtowania, zlewania i nakładania na siebie kilku warstw różnie zabarwionego szkła, osiągając bogate efekty fakturalne i kolorystyczne (np. szkło opalizujące).
Secesja dokonała przełomu w biżuterii, zarówno pod względem formy, jak i materiałów. Brylanty zastąpiono tańszymi kamieniami ozdobnymi i masą perłową - na wartość dzieła miał wpływ nie koszt materiału, lecz pomysł i precyzja wykonania.
Twórcy secesyjnej biżuterii
Rene Lalique jeszcze jako młody francuski artysta tworzył biżuterię. Była ona zaskakująco bogato zdobiona, oczywiście utrzymana w stylu współcześnie obowiązującym. Lalique tworzył z metalu, szkła, kryształów, emalii, pereł, złota i srebra. Łączył kamienie szlachetne z półszlachetnymi, kość słoniową z turkusami, złoto ze stalą - połączenia takie uważano za kontrowersyjne. Motywy roślinne i zwierzęce splatał finezyjnie w kolorową całość. W kamieniach i kryształach zastygały motyle, ważki, łabędzie, smoki japońskie i mistyczne stwory.
Biżuteria to nie jedyna twórczość Rene Lalique’a. Tworzył on również w szkle. Znane są jego piękne flakony do perfum. Pracował dla znanych perfumiarzy takich jak Guerlain, Coty, Rochas.
Spadkobiercy Lalique’a kontynuują jego twórczość. Powstają przepiękne, subtelne lampy, żyrandole, statuetki wykonane ze szkła, kryształu czy metalu.
Louis Comfort Tiffany był amerykańskim artystą. Do historii wpisał się dziełami ze szkła oraz wyrobami jubilerskimi. Był prekursorem wzornictwa lamp witrażowych, wazonów zwanych do dziś tiffany. Fascynowały go kawałki szkła i kamyki znajdowane na plaży, uformowane przez naturę w ciekawe i niespotykane kształty, a podczas podróży po Europie podziwiał wielkie witraże średniowiecznych katedr. Główną misją Tiffany’ego było połączenie sztuki z rzemiosłem. Jego piękne wyroby ze szkła były zarówno użytkowe, jak i artystyczne. Chciał, żeby sztuka weszła do życia codziennego (zgodnie z hasłami secesji). Dziś nazwisko Tiffany kojarzy się z blaskiem, pięknem i luksusem. Jego lampy osiągają najwyższe ceny na rynkach kolekcjonerskich.
Szkło fascynuje ludzi od zawsze. Było i będzie czymś mistycznym, finezyjnym i eleganckim. To wspaniałe, że po tylu latach nadal możemy podziwiać te cuda ze szkła, a moda na nie przemija.
