Przy schodach żelbetowych (betonowych) odpowiedniego wykończenia wymagają wszystkie ich elementy. Stopnice (poziome płaszczyzny stopni) powinny być pokryte materiałem odpornym na ścieranie i maksymalnie antypoślizgowym.
Na podstopniach, czyli elementach pionowych schodów, najlepiej jest układać materiały o podwyższonej odporności na uszkodzenia mechaniczne. Te miejsca są bowiem narażone na uderzanie czubkami butów podczas użytkowania schodów.
Właściwie zabezpieczyć wypada również cokoły (fragmenty ścian sąsiadujące bezpośrednio ze stopniami), bo wtedy schody prezentują się elegancko i można je myć bez obaw o zachlapanie przylegających do nich powierzchni. Na poszczególnych elementach schodów można zastosować ten sam materiał wykończeniowy bądź stworzyć kombinacje z różnych surowców.
Schody betonowe w naturalnej odsłonie
Panująca w ostatnim czasie moda na eksponowanie betonu we wnętrzach pozwala na pozostawienie schodów wykonanych z tego materiału w postaci naturalnej. Takie schody pasują zwłaszcza do domów zaprojektowanych i wykańczanych w zgodzie z nowoczesną stylistyką. Należy jednak pamiętać, że beton w swej surowej postaci nie będzie wygodny pod względem użytkowym. Niezabezpieczony jest podatny na pylenie, chłonięcie zanieczyszczeń, a ponadto nietrudno go uszkodzić.
Antidotum na te problemy jest pokrycie betonowej powierzchni schodów specjalistyczną farbą, bezbarwnym impregnatem lub żywicą (epoksydową bądź poliuretanową). Po tego rodzaju obróbkach schody zachowają swój surowy (betonowy) wygląd i nie będą sprawiały kłopotów z utrzymaniem w należytym stanie.
Drewno na stopnie schodów betonowych
Drewno to materiał ponadczasowy, naturalny i wprowadzający do wnętrz pozytywny, ciepły klimat. Doskonale nadaje się do wykończenia betonowych schodów. Prawidłowo wykończone i właściwie zabezpieczone drewniane stopnie prezentują się okazale i elegancko, a dodatkowo nietrudno utrzymać je w czystości oraz naprawić w razie uszkodzenia. Ubytki wypełnia się gotową szpachlą w odpowiednim kolorze, całość szlifuje i ponownie pokrywa lakierem bądź olejem.
Warto jednak wiedzieć, że drewniane wykończenie stopni nie jest rozwiązaniem tanim – tym bardziej przy schodach zabiegowych, które wymagają zamówienia okładziny w specjalistycznej stolarni. Zresztą nawet przy prostym biegu koszty rozpoczynają się od około 80 zł/m² okładziny. Mowa jest o okładzinie surowej (do samodzielnego lakierowania lub olejowania) o grubości 3 cm, wykonanej z drewna klejonego i gatunków rodzimych. Drewno egzotyczne kosztuje przynajmniej dwa razy więcej.
Do wykończenia schodów stosuje się drewno lite lub klejone o wilgotności od 8 do 12%. Najczęściej wybierany jest: dąb, buk, jesion lub gatunki egzotyczne. Surowiec powinien mieć odpowiednią twardość i odporność na ścieranie. Nie może mieć też sęków, pęknięć czy przebarwień. Najwyższą jakością charakteryzują się okładziny ekskluzywne (znakowane literą E) oraz drewno zakwalifikowane do klasy I.
Schody betonowe pokryte płytkami ceramicznymi
Płytki ceramiczne (terakota lub gres) to rozwiązanie stosowane do wykończenia schodów równie często co drewno. Profesjonalna okładzina to komplet, w skład którego wchodzą: profilowane płytki stopnicowe z kapinosem, podstopnice oraz cokół prawy i lewy. Tego rodzaju komplety mają oczywiście spójne wzornictwo i można nimi pokryć jeden stopień schodów o długości 1 m. Cena takiego wykończenia to 150-200 zł za sztukę. Dużo taniej jest zastosować na schodach zwykłe płytki podłogowe i wykończenie z aluminiowych listew brzegowych. Wtedy koszty ograniczą się do około 50 zł za stopień.
Poprawnie ułożone płytki ceramiczne prezentują się na schodach estetycznie, są trwałe i bardzo łatwo utrzymać je w czystości. Powinny mieć jednak wysoką klasę antypoślizgowości, a ich powierzchnia nie może być polerowana na idealnie gładką. Tradycyjne płytki przykleja się do podłoża zwykłą zaprawą, ale już do kafli o większych formatach konieczne jest zastosowanie kleju wysokoelastycznego. Pamiętajmy też, że przy wyborze twardego gresu należy liczyć się ze sporym odpadem, gdyż materiał ten ma tendencję do pękania podczas cięcia.
Naturalny kamień na betonowych schodach
Okładziny kamienne są uważane za jedne z najbardziej ekskluzywnych i prestiżowych. Przeważnie jest to marmur, rzadziej granit, bazalt oraz twarde wapienie. To właśnie od rodzaju kamienia, jego grubości oraz sposobu wykończenia zewnętrznej powierzchni zależy cena okładziny. A zróżnicowanie kosztów jest w tym przypadku ogromne (kamienna stopnica o standardowej grubości 2 cm może kosztować kilkaset złotych).
Tego rodzaju wykończenie schodów wymaga impregnacji, po której wartość użytkowa kamienia znacząco wzrasta. Regularnie impregnowana okładzina nie sprawia żadnych problemów z utrzymaniem i może prezentować się naprawdę pięknie. Trzeba jednak pamiętać, że zastosowanie samego tylko kamienia na całych schodach nie zawsze przynosi oczekiwane walory wizualne. Przy mniej przestronnych wnętrzach nie jest to najlepszy wybór. Wtedy kamień lepiej jest połączyć z innym materiałem (np. z drewnem).
Płytki kamienne na schody najlepiej jest zamówić w specjalistycznej firmie. Wówczas zostaną one docięte na wymiar, co zdecydowanie zmniejszy trudności montażowe (samodzielna obróbka tego materiału jest bardzo trudna, a często zupełnie niemożliwa). Do klejenia okładzin kamiennych stosuje się specjalne zaprawy zawierające biały cement. Podłoże wymaga starannego oczyszczenia i wyrównania.
Podpowiadamy: Jak wybrać ładne i modne balustrady i poręcze
Wykładzina na betonowych schodach
Zastosowanie wykładziny (typu gumolit lub dywanowej) do wykończenia betonowych schodów jest rozwiązaniem tanim, ale niestety niezbyt trwałym. Materiały te mają bowiem tendencję do szybkiego wycierania się, trwałego brudzenia i tym samym utraty pierwotnych walorów estetycznych. Jednak ich zaletą jest wspominana już cena oraz bardzo szeroki wybór wzorów i kolorów.
Porządna i nadająca się na schody wykładzina kosztuje około 50 zł/m² i bez trudu można ją idealnie dopasować do wystroju pomieszczeń domu bądź indywidualnych preferencji użytkowników. Dodatkową zaletą tego typu okładziny jest bardzo prosty montaż. Materiał docina się na pożądany wymiar i przykleja do podłoża specjalnym klejem lub taśmą dwustronną. W powyższy sposób można niskonakładowo odnowić zniszczone schody bez demontażu poprzednio zastosowanego materiału (np. drewna czy płytek ceramicznych).
Panele podłogowe na schody?
Wprawdzie panele służą głównie do wykańczania podłóg, ale niektórzy producenci oferują również panelowe systemy schodowe. Są one równie wygodne w montażu co tradycyjne i mogą świetnie współgrać z posadzkami. Problem jednak w tym, że schody obłożone gotowym systemem panelowym wyglądają dość ciężko i topornie, co przeważnie wpływa niekorzystnie na aranżację domowej przestrzeni.
Jest jednak pewien sposób na wykorzystanie zwykłych paneli na betonowych schodach. Materiałem tym można wyłożyć jedynie same stopnice, a podstopnie wyrównać gładką masą szpachlową i pomalować odporną na zmywanie farbą. Krawędzie (zarówno na stopniach, jak i na bokach schodów) wykańczamy listwami maskującymi. To ekonomiczny i nieźle prezentujący się sposób na zamaskowanie surowego betonu na domowych schodach wewnętrznych.
