Szpinak nowozelandzki. Co to za warzywo, jak je uprawiać i jakie ma właściwości

Szpinak, zmora przedszkolaków i wielkie dobrodziejstwo natury, na naszych talerzach pojawia się od dawna. To wartościowe warzywo liściowe przez wielu smakoszy cenione jest za swój charakterystyczny, ostry smak oraz bogactwo witamin (B, C, K, A), białek, minerałów (potasu, wapnia i fosforu) i mikroelementów (w tym głównie cennego żelaza). Uprawa szpinaku nie jest trudna, dlatego roślina często gości w naszych ogrodach.

Jeśli jednak chcemy spróbować warzywa w nieco bardziej egzotycznym wydaniu, możemy zdecydować się na uprawę trętwianu czterorożnego nazywanego szpinakiem nowozelandzkim.

Roślina wyglądem nie przypomina dobrze znanego nam szpinaku, a nawet należy do innej rodziny botanicznej (pryszczyrnicowatych). Ma nieco inne wymagania, ale jej wartości odżywcze i zastosowanie są podobne jak w przypadku szpinaku warzywnego. Natomiast smak szpinaku nowozelandzkiego jest delikatniejszy niż zwykłego, a liście są bardziej mięsiste.

Trętwian czterorożny to pochodząca z Nowej Zelandii i Australii roślina wieloletnia (w naszym klimacie uprawiana jako jednoroczna) o długich, dorastających nawet do 1 m, rozgałęzionych, pokładających się pędach. Wytwarza też liczne, trójkątne, nieduże, zielone liście, przypominających nieco liście szpinaku warzywnego.

Podpowiadamy: Jak uprawiać i pielęgnować pomidory - na to zwróć uwagę

Z racji swojego pochodzenia, szpinak nowozelandzki nie toleruje chłodów, a tym bardziej mrozów, za to lepiej niż nasz rodzimy szpinak znosi wysokie temperatury. Nie ma też tendencji do szybkiego wybijania latem w pęd kwiatowy i jest dużo bardziej plenny od tradycyjnego szpinaku, którego z powodzeniem może zastąpić w okresie letnim.

Ze względu na długi okres kiełkowania (nawet do 40 dni), szpinak nowozelandzki najlepiej uprawiać z rozsady. Nasiona sieje się w marcu, a sadzonki wysadza do gruntu w drugiej połowie maja (rozstaw ok. 70-60 x 70-60 cm).

Wierzchołki pędów młodych roślin dobrze jest uszczykiwać, dzięki czemu lepiej się rozkrzewią i wydadzą wyższe plony.

W najcieplejszych rejonach kraju, w czasie ciepłej pogody, można też spróbować uprawy szpinaku nowozelandzkiego z siewu wprost do gruntu. Nasiona wysiewa się na początku maja, po kilka sztuk w jednym miejscu, przykrywając następnie zagon agrowłókniną), choć ten sposób jest bardziej ryzykowny niż uprawa rośliny z rozsady.

Jeśli jednak chcemy liczyć na obfite plony, musimy zapewnić trętwianowi odpowiednie warunki uprawowe. Warzywo lubi przepuszczalne, bardzo żyzne (najlepiej rośnie na stanowiskach w pierwszym roku po oborniku), stale lekko wilgotne gleby oraz słoneczne, ciepłe, zaciszne stanowiska. Ponieważ z natury nie toleruje chłodów, dobrze rozwija się i szybko rośnie tylko wtedy, gdy ma dostatecznie ciepło.

W okresie wegetacyjnym, potrzebuje też systematycznego nawadniania, szczególnie podczas suszy, gdyż przy niedostatecznej wilgotności podłoża jego pędy mają skłonność do drewnienia i wydawania mniejszego plonu.

Częścią jadalną szpinaku nowozelandzkiego są liście oraz wierzchołki młodych pędów. Zbiera się je sukcesywnie, nawet raz w tygodniu, od czerwca lub lipca aż do pierwszych przymrozków (nawet w trakcie kwitnienia) i wykorzystuje podobnie, jak szpinak warzywny.

Po zbiorze liście trętwianu mogą być przechowywane przez kilka dni w lodówce, gdyż długo zachowują świeżość i jędrność. Można je też zamrażać lub przygotowywać na ciepło w postaci jarzynki.

Po zblanszowaniu liście mogą służyć jako baza sałatki z dodatkiem orzechów oraz sosu (np. winegret). Można z nich też przygotować nadzienie do naleśników lub sos do makaronu, a nawet zupę szpinakową lub zdrowe smoothie.

Idealnie nadają się również na surówkę z dodatkiem cebuli, gotowanego jajka i cebuli. Warzywo sprawdza się właściwie w każdej potrawie, w skład której wchodzi popularny szpinak warzywny, dlatego w kuchni ma szerokie zastosowanie.

Zanim jednak włączymy szpinak nowozelandzki do swojej diety, musimy pamiętać, że nie należy spożywać go w nadmiarze. Podobnie jak szpinak warzywny, poza wieloma cennymi witaminami i minerałami, zawiera on w swoim składzie także kwas szczawiowy, który w większych ilościach zaburza wchłanianie wapnia i może być szkodliwy dla naszego zdrowia (może przyczyniać się do powstania kamieni nerkowych).