Możliwość odsłonięcia poszczególnych elementów konstrukcji zależy przede wszystkim od rodzaju więźby dachowej i sposobu wykończenia skosów poddasza, a także jego ocieplenia.
Decyzja o tym, czy chcemy, aby poddasze zdobiły drewniane belki konstrukcyjne powinna zapaść już na etapie projektowania domu. Najpopularniejszym rodzajem więźby umożliwiającym zaadaptowanie wygodnej przestrzeni mieszkalnej na poddaszu jest więźba o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej.
W tym przypadku wyeksponować można takie jej elementy, jak płatwie i słupy, czasem też z mieczami (elementy skośne, podtrzymujące belki poziome – płatwie).
Ważna jakość drewna
Aby elementy konstrukcji były prawdziwą ozdobą poddasza, należy użyć drewna dobrej jakości i właściwie obrobionego. Warto zatem właśnie na to zwrócić uwagę, zamawiając więźbę. W innym razie może okazać się, że elementy mało estetyczne, niedokładnie oheblowane, chropowate i popękane trzeba będzie dodatkowo obudować ładniejszym drewnem lub płytą gipsowo-kartonową. Jeśli elementy konstrukcji znajdują się w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności, takich jak łazienka czy kuchnia, powinno się je przed tym czynnikiem zabezpieczyć.
Jakość drewna na więźbę ważna jest nie tylko ze względów estetycznych – chodzi głównie o trwałość konstrukcji i bezpieczeństwo. Drewno powinno być czterostronnie strugane. Idealnie gładkie jest odporniejsze na ogień (płomienie ślizgają się po jego powierzchni), jak również atak szkodników. Łatwiej je także pomalować.
Uwaga na słupy
Słupy na poddaszu wyglądają ciekawie i dynamizują przestrzeń, mogą też umownie wydzielać poszczególne funkcje otwartej przestrzeni poddasza. Dobrze jest jednak sprawdzić jeszcze w projekcie domu, czy zostały one właściwie rozmieszczone, tak aby nie utrudniały zagospodarowania wnętrza. Jeśli słup wypadnie np. pośrodku niewielkiego pomieszczenia, na pewno będzie ono niewygodne w użytkowaniu, a słup dodatkowo ograniczy przestrzeń. Słup nie powinien również znajdować się naprzeciwko okna – mógłby wówczas ograniczać dostęp naturalnego światła. Dobrym rozwiązaniem jest natomiast wykorzystanie go jako narożnika jakiegoś pomieszczenia lub wkomponowanie w ścianę działową.
Skosy w pasy
Jeśli chcemy, aby drewno konstrukcyjne bardziej dominowało i było go więcej we wnętrzu, jest na to sposób – pozostawienie na widoku również krokwi, które będą podłużnie przecinać powierzchnię skosów poddasza. Niestety, wadą tego rozwiązania są mostki cieplne wzdłuż przebiegu krokwi, a także konieczność ułożenia cieńszej warstwy ocieplenia (by przynajmniej część ich przekroju pozostała widoczna). Dlatego zamiast tradycyjnej izolacji z wełny mineralnej układanej między krokwiami można zastosować termoizolację układaną na krokwiach, od góry. Materiał izolacyjny w tym przypadku musi być odpowiednio wytrzymały na ściskanie, ponieważ jest bezpośrednio obciążony pokryciem dachowym. Odpowiednimi materiałami będą tu twardy styropian lub polistyren ekstrudowany, specjalnie przeznaczone na dachy.
Przykładowy układ warstw izolacji wykonanej nad krokwiami będzie wyglądał następująco: pełne deskowanie przybijane do krokwi; folia dachowa lub papa pełniące funkcję paro- i wiatroizolacji; materiał termoizolacyjny, np. w postaci płyt styropianowych; ruszt z łat i kontrłat; materiał pokryciowy. Ten sposób izolacji, choć może nietypowy, pozwala na całkowite odsłonięcie krokwi we wnętrzu przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości izolacji termicznej, pozbawionej dzięki temu mostków termicznych. Przestrzeń między krokwiami obudowuje się od wewnątrz zazwyczaj płytami gipsowo-kartonowymi. Na poddaszach zaleca się stosować ich odmianę ogniochronną.
Kolor
Nie bez znaczenia jest kolor belek konstrukcyjnych na poddaszu. Ciemne drewno będzie z pewnością bardziej zwracało uwagę, zwłaszcza że kontrastuje przeważnie z jasnym kolorem ścian. Mniej dominować będzie natomiast drewno utrzymane w naturalnych kolorach – sosny czy świerku – bo właśnie z tych gatunków najczęściej wykonuje się więźbę dachową. Ładnie też wyglądają belki pomalowane na biało, z zachowaniem widocznych słojów drewna. Konstrukcja w jasnej tonacji zbytnio nie przytłacza, sprawia wrażenie lżejszej i nie ogranicza przestronności wnętrza.
