Piżmian jadalny zwany okrą – charakterystyka i uprawa tego nietypowego warzywa

Trwająca obecnie moda na kulinarne nowinki sprawiła, że staliśmy się bardziej otwarci na nieznane nam dotąd smaki i mało popularne w naszym kraju owoce i warzywa. Niektóre z nich mimo dziwacznego wyglądu, bywają całkiem smaczne i wartościowe, a ich egzotyczny rodowód nie przekreśla szans na uprawę w ogrodzie. Do takich warzywnych ciekawostek możemy zaliczyć między innymi pochodzącego z Afryki piżmianu jadalnego popularnie nazywanego okrą.

Okra należy do rodziny roślin ślazowatych, a jej częścią jadalną są wydłużone, zielone owoce, przypominające wyglądem duże papryczki chili. Pokrywająca je gruba, mięsista skórka jest matowa i delikatnie owłosiona, a po przekrojeniu przybiera kształt gwiazdki z widocznymi wewnątrz, kremowymi nasionami.

Okra ma też niecodzienny, ciekawy smak, przypominający nieco fasolkę szparagową, cukinię lub bakłażany. Doskonale nadaje się do gotowania, smażenia (np. w cieście naleśnikowym w głębokim tłuszczu), marynowania i mrożenia (po krótkim zblanszowaniu). Znakomicie smakuje w połączeniu z pomidorami, czosnkiem, ziołami i aromatycznymi przyprawami azjatyckimi (np. curry).

Znajdująca się wnętrzu owoców okry kleista, śluzowata substancja, pozwala zagęszczać sosy, zupy i gulasze bez użycia mąki czy kaszy manny. Z okrą możemy spotkać się przede wszystkim w daniach kuchni wschodniej, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby z nią poeksperymentować i spróbować wprowadzić do naszych rodzimych potraw.

Jeśli nie bardzo przypadnie nam do gustu mazista konsystencja, możemy spróbować usmażyć okrę w głębokim tłuszczu lub przyprawić ją w trakcie gotowania sokiem z cytryny. Po uprażeniu jadalne są też nasiona rośliny, które mogą stanowić ciekawy substytut kawy lub dodatek do sałatki. Mimo swojego dziwnego wyglądu, okra zasługuje na uwagę nie tylko ze względu na swój ciekawy smak, ale też szczególne właściwości.

Przeczytaj też: Jak uprawiać ogórki "bez chemii"

Okra to warzywo bardzo mało kaloryczne, gdyż zawiera sporo wody, ale jednocześnie jest bogate w błonnik, śluzy, kwas foliowy, minerały i witaminę C. Jego spożywanie pomaga uporać się z kłopotami trawiennymi, łagodzi zaparcia, obniża poziom cholesterolu, ułatwia kontrolę poziomu cukru we krwi oraz wpływa korzystnie na stan włosów, skóry i paznokci. Niestety, choć okra to warzywo bardzo ciekawe i wartościowe, jest też wymagające, więc w naszym kraju możliwości jego uprawy są dość ograniczone.

Największą trudność stanowi zapewnienie roślinie odpowiednich warunków termicznych, gdyż okra jest wybitnie ciepłolubna. Z tego względu powinna być uprawiana sezonowo (jako roślina jednoroczna) i to głównie pod osłonami (w gruncie może być sadzona dopiero pod koniec maja, a jej uprawa ma szansę powodzenia jedynie podczas ciepłego, słonecznego lata). Trzeba też zapewnić jej sporo miejsca, gdyż w dobrych warunkach może dorastać do ok. 1–2 metrów wys., silnie się przy tym rozkrzewiając (w razie potrzeby, można usuwać część jej pędów).

Jak na afrykańskiego przybysza przystało, oprócz ciepła okra oczekuje też dużo słońca, dlatego nie należy sadzić jej w cieniu wyższych roślin lub ściany budynku. Wysiewając nasiona rośliny musimy liczyć się też z tym, że słabo wschodzą, a do kiełkowania potrzebują dość wysokiej temperatury (ok. 18–20°C).

Roślina nie lubi przesadzania, dlatego najlepiej od razu umieścić jej nasiona w małych doniczkach i wysadzać na miejsce stałe razem z bryłką korzeniową. Pod uprawę okry najlepiej przeznaczyć żyzną, przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną, wolną od pasożytów (np. nicieni) i szybko nagrzewającą się glebę o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH. Aby zapobiec rozwojowi chwastów i nadmiernemu parowaniu wody, podłoże można wyściółkować ciemną włókniną.

Owoce pojawiają się po ok. 1,5 miesiąca od wysiewu i rozwijają się przez wiele tygodni. Dobremu plonowaniu sprzyja systematyczny, sukcesywny zbiór strąków (gdy osiągną ok. 7 cm. długości), pozwalający roślinie na zawiązywanie kolejnych owoców. Podczas zbioru strąków skórę dłoni warto zabezpieczyć rękawiczkami, gdyż meszek pokrywający skórkę warzywa może u niektórych osób wywołać podrażnienie, pieczenie lub swędzenie skóry.